Categories
posts

Σχολικό bullying

 

Τι είναι ο σχολικός εκφοβισμός ή school bullying και ποια τα είδη του; 

Πως μπορώ να τον διαχειριστώ και να τον αντιμετωπίσω;

Μπορεί ο όρος bullying να είναι καινούριος στις μέρες μας αλλά το bullying δηλαδή ο σχολικός εκφοβισμός υπήρχε από πολύ νωρίτερα.

Πρώτος με το σχολικό εκφοβισμό ασχολήθηκε ο σουηδός γιατρός Peter Paul το 1973 δίνοντάς του τον όρο mobbing προκειμένου να περιγράψει την ομαδική βία ενάντια στο θύμα. Στη συνέχεια ο σουηδός καθηγητής ψυχολογίας Dan Olweus έπειτα από έρευνες που πραγματοποίησε επισήμανε πως το ρόλο του θύτη μπορεί να τον αποκτήσει και ένα μόνο παιδί και όχι απαραίτητα μια ομάδα όπως είχε πει ο Paul.

Σημαντικό είναι να μπορούμε να ξεχωρίσουμε τον σχολικό εκφοβισμό από ένα απλό πείραγμα. Στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για την άσκηση εσκεμμένης συστηματικής βίας και επιθετικής συμπεριφοράς από τον θύτη προς το θύμα με σκοπό την πρόκληση ψυχικού και σωματικού πόνου. Χαρακτηριστική είναι η αίσθηση ευχαρίστησης του θύτη μέσα από την καταπίεση και τον εξευτελισμό του θύματος. 

Ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να πάρει διάφορες μορφές όπως είναι ο σωματικός, ο λεκτικός, ο κοινωνικός (περιθωριοποίηση του θύματος –κοινωνικός αποκλεισμός) και ο διαδικτυακός ο οποίος παρουσιάζει ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια.

Τα αγόρια φαίνεται να ασκούν περισσότερο σωματική βία ενώ τα κορίτσια λεκτική. Η κορύφωση του σχολικού εκφοβισμού παρατηρείται σε παιδιά από 11-14 ετών.

Η αιτία του σχολικού εκφοβισμού βρίσκεται στην οικογένεια, στους φίλους, στο σχολείο και στο κοινωνικό περιβάλλον του παιδιού γενικότερα. Η οικογένεια είναι ο σημαντικότερος παράγοντας σχετικά με την διαπαιδαγώγηση ενός παιδιού και για το αν το παιδί θα εξελιχθεί σε θύμα ή σε θύτη. Ένας πολύ σημαντικός παράγοντας για την εξέλιξη ενός παιδιού σε θύτη είναι το να βλέπει, να αντιγράφει και να μεταφέρει παρόμοιες κακοποιητικές συμπεριφορές από το σπίτι του στο σχολικό περιβάλλον. Δηλαδή να βλέπει ένα μέλος της οικογένειάς του να ασκεί οποιασδήποτε μορφή βίας στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας και να ενεργεί κατά τον ίδιο τρόπο. Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που σχετίζεται με την εξέλιξη του παιδιού σε θύτη είναι η έλλειψη επικοινωνίας και η αδιαφορία που εκλαμβάνει από το οικογενειακό του περιβάλλον.

Όσον αφορά το σχολικό και το κοινωνικό περιβάλλον σημαντικό ρόλο παίζουν οι φίλοι του παιδιού και τα άτομα που συναναστρέφεται γενικότερα. Μέσα σε μια παρέα το παιδί νιώθει ότι ανήκει σε μια ομάδα στην οποία θα είναι πιο δύσκολο να εισβάλει ο θύτης ή μια άλλη ομάδα παιδιών προκειμένου να του/τους ασκήσει bullying . Από την άλλη μεριά βέβαια σημαντικό ρόλο παίζουν οι φιλίες του παιδιού διότι εφόσον η υπόλοιπη ομάδα  παρουσιάσει κακοποιητικές συμπεριφορές είναι πιθανό να επηρεάσει και το νέο μέλος και εκείνο να αρχίσει να παρουσιάζει αντίστοιχες συμπεριφορές προκειμένου να νιώσει αποδεκτό από την ομάδα.

Η στάση του σχολείου διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σχετικά με τη συμπεριφορά του παιδιού-θύτη. Σε περίπτωση που το σχολικό περιβάλλον  αδιαφορήσει παρατηρώντας τη συμπεριφορά του θύτη, η επιθετικότητα θα συνεχίσει να  διαιωνίζεται. Το σχολείο θα πρέπει να εμπλακεί ενεργά καταδικάζοντας τέτοιες συμπεριφορές είτε με αντίστοιχες ποινές είτε με το κάλεσμα και την ενημέρωση των γονέων του παιδιού-θύτη για την συμπεριφορά του.

Τα παιδί –θύτης έχει χαμηλή ενσυναίσθηση, είναι αντιδραστικό και προσπαθεί να ξεχωρίσει μέσα από τις απαράδεκτες συμπεριφορές του. Προκείμενου να νιώσει επιβεβαίωση και μοναδικότητα προβαίνει σε προσβλητικές και επιθετικές συμπεριφορές.

Τα παιδί-θύμα είναι εσωστρεφές, έχει συνήθως κάποια διαφοροποίηση από τα υπόλοιπα παιδιά και παρουσιάζει χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση πράγμα που μπορεί να εκμεταλλευτεί το παιδί-θύτης. Το παιδί-θύμα παρουσιάζει πληθώρα συμπτωμάτων όπως πονοκέφαλοι, ο στομαχόπονο, διαταραχές ύπνου και έντονο άγχος.

Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να μάθουν να αναγνωρίζουν τις βίαιες συμπεριφορές και να επεμβαίνουν άμεσα. Όσον αφορά το παιδί-θύμα θα πρέπει να το ενθαρρύνουν να μιλήσει και να αισθάνεται ασφαλές. Επίσης οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να τονίσουν στο παιδί ότι δεν φταίει αυτό για τον εκφοβισμό που δέχεται. Σχετικά με το παιδί-θύτη θα πρέπει να βοηθηθεί να αλλάξει τον τρόπο σκέψης του και το σύστημα αξιών του εκ των έσω προκειμένου να συνειδητοποιήσει και να διορθώσει τις επιθετικές του συμπεριφορές.

 Η πρόληψη είναι απαραίτητο στοιχείο για την αντιμετώπιση του bullying.

 Για την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού είναι απαραίτητη η κινητοποίηση και η συνεργασία της οικογένειας και του σχολικού περιβάλλοντος. Οι γονείς και οι καθηγητές καλό θα ήταν να ενημερώνονται μέσω σεμιναρίων για τον σχολικό εκφοβισμό λαμβάνοντας την κατάλληλη εκπαίδευση και  συμβουλευτική με την βοήθεια ειδικών  ψυχολόγων οι οποίοι θα τους καθοδηγήσουν για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζουν σωστά το παιδί-θύμα αλλά και το παιδί-θύτη. Και μην ξεχνάμε! Χρειάζονται και οι δύο πλευρές βοήθεια!

Αν σας έχει ανησυχήσει η συμπεριφορά του παιδιού σας και νιώθετε ότι δεν μπορείτε να το διαχειριστείτε καλό θα ήταν να επισκεφθείτε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.

 

Τα άρθρα μας προστατεύονται απο τον νόμο 4481/2017 ΕΕ (ΦΕΚ Α 100/20.7.2017) περί πνευματικών δικαιωμάτων και η αντιγραφή τους διώκεται ποινικά.

πατήστε εδώ για share

Leave a Reply